มลพิษทางอากาศ
มลพิษทางอากาศ คือสภาวะอากาศที่มีสารที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตเจือปนอยู่ในปริมาณที่สูงมาก ซึ่งมีแหล่งกำเนิดจาก ควันจากท่อไอเสียของรถยนต์ การระเหยของก๊าซในโรงงานอุตสาหกรรม การเผ่าขยะมูลฝอย การเผ่าไหม้ในครัวเรือน เป็นต้น ปัญหา “มลพิษทางอากาศ” เป็นปัญหาใหญ่ที่เกิดขึ้นในเมืองหลวง ซึ่งปัญหามลพิษทางอากาศนี้จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชากรที่อยู่ในเมือง ทั้งปอด หัวใจ และระบบหายใจ เนื่องจากประชากรจะสูญมลพิษเหล่านี้เข้าไป ได้แก่ ฝุ่นละอองที่มีขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซต์ สารตะกั่ว ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ และก๊าซโอโซน
แหล่งกำเนิดที่สำคัญและผลกระทบของมลพิษทางอากาศ
|
มลพิษ |
แหล่งกำเนิที่สำคัญ |
ผลกระทบ |
|
PM-10 |
การเผาไหม้ของเครื่องยนต์ดีเซล ฝุ่นละออง แขวนลอยคงค้างในถนน ฝุ่นจากการ ก่อสร้างและจากอุตสาหกรรม |
PM-10 มีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของคนอย่างสูงเพราะ มีขนาดเล็กจึงสามารถแทรกตัวเข้าไปในปอดได้ |
|
SO2 |
การเผาไหม้เชื้อเพลิงที่มีซัลเฟอร์เป็นองค์ประกอบ ซึ่งส่วนใหญ่คือ ถ่านหินและน้ำมัน และอาจเกิด จากกระบวนการทางอุตสาหกรรมบางชนิด |
การสะสมของ SO2 จำนวนมากอาจทำให้เป็นโรคหอบหืดหรือ มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ นอกจากนี้การรวมตัวกัน ระหว่าง SO2 และ NOxเป็นสาเหตุสำคัญที่ก่อให้เกิดฝนกรด (acid rain) ซึ่งทำให้เกิดดินเปรี้ยว และทำให้น้ำในแหล่งน้ำ ธรรมชาติต่างๆ มีสภาพเป็นกรด |
|
สารตะกั่ว |
การเผาไหม้ alkyl lead ที่ผสมอยู่ในน้ำมันเบนซิน | สารตะกั่วเป็นสารอันตรายที่ส่งผลทำลายสมอง ไต โลหิต ระบบประสาทส่วนกลาง และระบบสืบพันธุ์ โดยเด็กที่ได้รับ สารตะกั่วในระดับสูงอาจมีพัฒนาการรับรู้ช้ากว่าปกติ และ การเจริญเติบโตลดลง |
|
CO |
การเผาไหม้ของน้ำมันที่ไม่สมบูรณ์ | CO จะเข้าไปขัดขวางปริมาณก๊าซออกซิเจน (O2) ที่ร่างกาย จำเป็นต้องใช้ ดังนั้นผู้ที่มีอาการโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดจึง ีมีความเสี่ยงสูงจนอาจถึงแก่ชีวิตได้ถ้าได้รับ CO ในระดับสูง |
|
NOx |
การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล และยังมีบทบาทสำคัญ ในการก่อตัวของ O3 และ ฝุ่นละออง |
การรับ NOxในระดับต่ำอาจทำให้คนที่มีโรคระบบทางเดินหายใจ มีความผิดปกติของปอด และอาจเพิ่มการเจ็บป่วยของโรคระบบ ทางเดินหายใจในเด็ก ขณะที่การรับ NOxเป็นเวลานานอาจเพิ่ม ความไวที่จะติดเชื้อโรคระบบทางเดินหายใจและทำให้ปอดมีความ ผิดปกติอย่างถาวร |
|
O3 |
การทำปฏิกิริยาระหว่างสารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย (Volatile organic compound: VOC) และออกไซด์ของ ไนโตรเจนโดยมีความร้อนและแสงอาทิตย์เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา |
O3 อาจทำให้เกิดอันตรายเฉียบพลันต่อสุขภาพ เช่น ความระคายเคืองต่อสายตา จมูก คอ ทรวงอก หรือม ีอาการไอ ปวดหัว นอกจากนี้ ยังอาจทำให้ผลผลิต ทางการเกษตรต่ำลง |
ที่มา: ธนาคารโลก
co2 จากรถยนต์
ภาพจาก: dalinew.co.th
สารมลพิษทางอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ
- Carbonn monoxide ที่เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ เป็นแก๊สที่มีอันตรายต่อสุขภาพถ้าหากเราสูดดม Carbonn monoxide เข้าไปยังปอดคาร์บอนไดออกไซด์จะไปรวมตัวกับ haemoglobin ของเม็ดเลือดแดงแทนออกซิเจนส่งผลให้ร่างกายขาดออกซิเจนทำให้เกิดอาการปวดศีรษะคลื่นไส้ อาเจียน และถ้าหากได้รับในปริมาณมากอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้
- Sulfur dioxide ที่เกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงประเภทถ่านหินน้ำมันปิโตรเลียม ถ่านไม้ เมื่อสูดดมSulfur dioxide เข้าสู่ร่างกายจะส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดโรคปอด โรคหลอดลมอักเสบและโรคมะเร็งได้
- ไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2) เป็นแก๊สที่มีกลิ่นฉุนเมื่อสูดดมเข้าไปจะทำให้เกิดอาการหลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ หรืออาจทำให้เกิดเนื้องอกในปอดได้
- ไนตริกออกไซด์ (NO) มีกลิ่นฉุนมาก ทำลายเยื้อจมูกและหลอดลม ขัดขวางการได้รับออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง
- ฝุ่นละออกขนาดเล็ก ที่ปนเปื้อนอยู่ในอากาศ ทั้งที่เป็นของแข็งและของเหลว มีทั้งขนาดใหญ่ ขนาดเล็กและขนาดที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ซึ่งฝุ่นละอองที่ล่องลอยอยู่ในอากาศทั่วไปเกิดจากควันจากท่อไอเสียรถยนต์ โรงงานอุตสาหกรรม เมื่อสูดเอาฝุ่นละอองพวกนี้เข้าสู่ปอดจะส่งผลร้ายต่อสุขภาพเป็นอย่างมากโดยเฉพาะฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็กมากๆ ซึ่งสามารถผ่านเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจส่วนล่างและถุงลมปอดส่งผลทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจ โรคปอด และถึงขั้นเกิดการระคายเคืองจนทำลายเยื่อหุ้มปอดได้
- ควันขาว เป็นควันที่เกิดจากเครื่องยนต์ที่ไม่ได้รับการดูแล เช่นเครื่องยนต์ของรถที่ไม่มีการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง หากสูดดมควันชนิดนี้เข้าไปจะส่งผลทำให้หลอดลมอักเสบและยังส่งผลต่อนัยน์ตาของคนได้โดยจะมีอาการแสบและระคายเคือง
- ควันดำ เป็นคาร์บอนที่มีลักษณะเป็นผงเขม่าขนาดเล็ก เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ดีเซล หากสูดดมเข้าไปในร่างกายควันดำชนิดนี้จะไปสะสมอยู่ในถุงลมปอดทำให้เกิดโรคมะเร็ง
- ตะกั่ว ตะกั่วเป็นสารพิษที่ส่งผลทำลายระบบประสาท หากสูดดมเอาตะกั่วเข้าสู่ร่างกายจะส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยตะกั่วที่มักพบอยู่ในบรรยากาศนั้นเกิดจากสารตะกั่วที่ใช้ผสมอยู่ในน้ำมันเบนซินของเครื่องยนต์
